Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum: “Hukuk Notları (2)”

Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, “Hukuk Notları (2)” isimli yazısında monist hukuk anlayışını eleştirdi. Uçum, “Batıcı evrensel hukuk oyununun sona ermesiyle birlikte monist hukuk anlayışının asılsızlığı da gün yüzüne çıktı” dedi. Yazısında, “Her ülkenin hukuk düzeninin farklı tarihsel, coğrafi, iktisadi, kültürel ve sosyal koşullardan etkilendiğini ve milli hukuka özgünlük kattığını savundum” ifadelerine yer verdi.

Uçum, pozitif hukukun ülkeler arasında farklı esaslara sahip olduğunu vurgulayarak monist hukukun objektif ve iradi koşulları olmadığını belirtti. Batı’nın monist hukuku, egemenlik stratejilerini dayatmak için kullandığını dile getiren Uçum, Türkiye ve Doğu Avrupa ülkelerine bu hukuk yaklaşımının dayatıldığını öne sürdü.

Monist hukuka karşı çıkan Uçum, uluslararası insan hakları düzeni bulunmadığını ifade ederek ulusal yargıların uluslararası insan haklarını kendi iç hukuklarına dahil ettiğini söyledi. Ayrıca, monist hukukun insanlık için bir tuzağın parçası olduğunu belirtti ve uluslararası mahkemelerin kararlarının uluslararası sözleşmelere göre şekillendiğini açıkladı.

Uçum’un vurguladığı gibi günümüzde ulusal ve uluslararası yargısal pratikte monist hukuka dayanan bağımsız bir uluslararası insan hakları düzeninin olmadığı ortaya çıkmıştır. Milli devletler, iç hukuk düzenlerini güçlendirirken uluslararası sözleşmelere dayanan hukuk düzenine karşı çıkmaktadırlar. Türkiye ise 16 Nisan 2017’de yapılan Anayasa değişikliği ile hukuk perspektifini güçlendirme yolunu seçti ve milli hukukunu koruma altına alarak bağımsızlığını güvence altına aldı.